Bebeklerde Uyku Düzeni Ne Zaman Başlar?
Bir bebeğin günlük yaşamı, uyanma ve dinlenme evreleriyle noktalanır ve bu, fetüs evresinden itibaren gerçekleşir. Uyku, 8’inci aydan itibaren yavaş yavaş düzenlenir. Yenidoğanlar için tam süreli uyku, ana aktivitedir! Yaşamın ilk iki yılındaki uyku kalitesi, yetişkinlikteki uykuyu belirlediği için çok önemlidir.
0 ila 2 Ay Arası Olan Yenidoğan Uykusu
Bir uyku döngüsü yaklaşık 50 dakika sürer ve uykuya daldıktan sonra sadece iki aşamadan oluşur: Huzursuz uyku ve sakin uyku. Huzursuz uyku sırasında (REM uykusunun yetişkin eşdeğeri), bebeğinizin kıpır kıpır olduğunu veya gözlerini kırptığını fark edebilirsiniz. Aslında o iyi uykudadır ama beyninin aktivitesi yoğundur. Ardından, gözlerinin sıkıca kapalı olduğu sakin bir uyku gelir. Bu aşamada büyüme hormonu salgılanır: Bebeğiniz büyüyor!
Uyku evrelerinin sıklığı ve organizasyonu, yenidoğanın ilk 4 ila 6 haftasında kademeli olarak yetişkin uykusuna yaklaşacak şekilde yapılandırılır. Ancak, dikkate alınması gereken birkaç farklılık vardır:
- Yenidoğan günde yaklaşık 16 ila 17 saat uyur, hatta bazı bebekler doğduklarında günde 20 saate kadar uyuyabilirler! Uyku döngüleri çok sayıdadır.
- Günde 18 ila 20 saatlik uyku döngüsünde olan yenidoğanlar, henüz gece ile gündüzü ayırt edemez.
Uyumadığı zamanlarda yenidoğan, enerjisini oyun ve ebeveyn-bebek ilişkisi anlarında ‘harcar’. Düzenli zamanlarda yiyecek alımı, alt değişimi ve diğer rutinler; uykuyu gündüz-gece ritmine uyarlamak için yavaş yavaş yapılandırılır.
2 ila 6/9 Ay Arası Bebekler
3’üncü aydan itibaren yukarıda bahsedilen huzursuz uyku yerini bebeğin rüya gördüğü, yetişkinlerde karşılaşılan paradoksal uykuya bırakır. Sessiz uykunun yerini yetişkinlerde olduğu gibi yavaş dalgalı uyku alır. Döngü, bebeğin sağlıklı bir şekilde uyuduğu derin, yavaş dalga uykusunun gelmesi sayesinde 70 dakika sürer. Daha sonra başka bir uyku döngüsüne devam edebilir (paradoksal uyku, yavaş uyku, sonra derin yavaş uyku).
4’üncü ay civarında bebek gece boyunca uyumaya başlar. Tabii ki tüm bebekler farklıdır ve gürültüye duyarlılık, dengesiz bir uyku rutini, çok fazla ışık gibi birçok faktör uykularını etkileyebilir.
6’ncı aydan itibaren bebeklerin uykuya dalması, çocuklarda ve yetişkinlerde olduğu gibi uzar.
0 ile 3 Yaş Arası İçin Şekerleme Dağılımı
| |
Şekerleme Sayısı
|
Sabah Uykusu
|
Öğleden Sonra
Uykusu
|
6 Aydan Önce
|
Bebek neredeyse tüm gün uyur
|
6 Ay
|
3
|
2 ila 3 saat
|
2 ila 3 saat iki kez
|
6 Aydan 1 Yıla Kadar
|
2
|
1 ila 2 saat
|
1 ila 2 saat
|
18 Ay
|
Değişken
|
Sabah 1-2 saat şekerleme ve/veya öğleden sonra 1-2 saat şekerleme
|
2 ila 3 Yıl
|
1
|
|
2 saat
|
Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Oluşturulur?
Bu kolay bir iş değildir, ancak sabır ve sükunetle bunu mükemmel bir şekilde başarabilirsiniz.
Alışkanlık Oluşturmak İçin Dikkate Alınması Gereken Bazı İpuçları
- Bırakın enerjisini oyunlarla atsın, evde dolaşsın ya da dans etsin ki sonrasında daha rahat uyuyabilsin.
- Yavaş yavaş daha hareketli aktivitelerden daha sessiz aktivitelere geçin.
- Banyo yapmak, bebeğinizde uyku alışkanlıklarının oluşmasına yardımcı olması için önemli bir ritüeldir. Banyonun sıcaklığı, rahatlatıcılığı ve temiz yatma hissi onun için son derece keyifli olacaktır.
- Olumlu bir organizasyon oluşturmaya çalışın. Başka bir deyişle, uyumak bir zevk aktivitesi olmalı ve ağlamak, çığlık atmak veya tekmelemek için bir sebep olmamalıdır.
- Uyumadan önce onunla konuşun. Uykuya dalmadan önceki an; onunla yumuşak bir şekilde konuşmak, hikayeler okumak için mükemmeldir. Onun için uyumadan önce ebeveynlerinin arkadaşlığını hissetmekten daha iyi bir şey yoktur.
Kesin çözüm olmasa da rutinler oluşturmak, sağlıklı uykuya başlamanın harika bir yoludur. İlk denemede işe yaramayabilir ve biraz zaman alabilir, ancak uzun vadede buna değdiğini göreceksiniz.
Uyku pozisyonu, çevresel koşullar (ışık, sıcaklık, yatak konforu vb.) ve uykuya dalmasına yardımcı olacak farklı yöntemler gibi dikkate alınması gereken başka faktörler de vardır. Sağlıklı alışkanlıklar edinmelerinin temel olduğunu unutmayın.
Ayrıca, sağlıklarına uygun uygulamalar söz konusu olduğunda, onları telkin etmeye başlamak için ‘erken’ bir yaş yoktur. Sabır ve tutarlılık ile oraya varacaksınız, endişelenmeyin.
Bebeğin Rahat Uyuması İçin Ne Yapmalı?
1) İyi bir bebek yatağı seçin
Bebeğinizin kaliteli bir uyku çekmesi için her şeyden önce ona rahat ve güven veren bir yatak sunmalısınız. Bu nedenle ilk haftalarda onu beşikte veya yatakta uyutmayı tercih edin. Yenidoğanların çoğu, büyük bir beşikte olmaktan hoşlanmazlar ve daha dar bir alanda kendilerini daha güvende hissederler. Beşiğiniz yoksa, bebeğinizi yatağın her iki ucuna da enine yatırabilirsiniz. Böylece uyumak için kendisini daha ‘çevrelenmiş’ hissedecektir.
Daima yatağın boyutlarına uygun sert bir yatak seçin ve üzerine çarşafı sabitleyin, böylece bebeğiniz uyurken çözülmez ve başını örtmez.
Çocuğunuzu yatırmadan önce içine sıcak su torbası koyarak beşiği ısıtabilirsiniz.
İlk altı ay boyunca, çocuğunuzun güvenliğini sağlamak ve gece uyanır uyanmaz onu rahatlatabilmek için yatağını yatak odanıza yerleştirmek en iyisidir.
2) Uyumak için uygun bir ortam yaratın
Oturma odasındaki televizyonun sesini kapatın ve çok fazla gürültü veya ışık olmaması için ışıkları kısın.
Yatak odasında, panjurlar görevlerini tam olarak yerine getirmiyorsa karartma perdelerine yatırım yapın. Yani bebeğinizin kaliteli bir uyku çekmesi için tüm koşulları yaratın.
3) 2 aya kadar kundaklayın
Kundaklama, çocuğun hareketlerini sınırlamak için hafif bir kumaşa sarılmasından ibarettir. Bu sarmalanma hissi, bebeği anne karnındaki hayatını hatırlatarak sakinleştirir ve uyku özerkliğini teşvik edebilir. Ancak bu uygulama, bebek 2 aylık olduktan sonra tehlikeli olabileceğinden artık kullanılmamalıdır.
Doğru kundaklama tekniği konusunda bir ebeden tavsiye isteyin, böylece bebeğiniz çok sıkı veya daralmış hissetmez.
2 aylık olduktan sonra bebeğinizi örtmek ve gece boyunca sıcak tutmak için uyku tulumu kullanmayı tercih edin.
4) Bir akşam rutini oluşturun
Bebeğiniz için yatmadan önce bir akşam rutini oluşturmak; yatma zamanını net bir şekilde belirleyebilmesi ve sakince hazırlanabilmesi için her gece aynı hareketleri tekrarlamaktan ibarettir. Bir rutin bebeği sakinleştirebilir ve yatmadan önce ona güven verebilir. Böylece uyku vakti ayrımını yumuşatmayı mümkün kılar.
Tipik bir akşam rutini; bir banyoyu takiben bir hikaye okumak ve ardından bebeğinizi yatırmadan önce bir ninni söylemek veya hafif bir müzik açmak olabilir. Bebeğinizin neyi sevdiğine dikkat edin ve akşam rutininizi onun tercihlerine ve sizin için neyin işe yaradığına göre oluşturun. Akşam rutini her zaman sakin ve rahat bir ortamda yapılmalıdır.
Mümkünse, bebeğinizin daha iyi uyumasını ve düzenli bir ritim kazanmasını sağlamak için yatma vakti rutinine her gün aynı saatlerde başlamaya çalışın.
Ancak, bebeğiniz her zamanki yatma saatinden önce yorgunluk belirtileri göstermeye başlarsa (esner, gözlerini ovuşturur, sebepsiz yere sızlanır veya kıpırdamaz…), onu yatırmak için beklemeyin. Çok yorgunsa, uyumak için kendini sakinleştirmekte zorluk çekebilir.
5) Bebek masajı yapın
Bebeğinizin uykuya dalmasına yardımcı olmak için akşam rutini sırasında ona masaj yapabilirsiniz. Masaj, kollarınızda uykuya dalmadan önce rahatlamasına ve sakinleşmesine izin verdiği için bebeğinizin daha iyi uyumasına yardımcı olabilir. Masajdan sonra vücut ayrıca, yeni yürümeye başlayan çocukların uyku-uyanıklık döngüsünü iyileştirmeye yardımcı olan uyku hormonu olan melatonin salgılatır.
Bebeğinize şarkı söylerken veya onunla nazikçe konuşurken daima sakin bir ortamda kollarına, bacaklarına ve sırtına hafifçe masaj yapın. Öte yandan, eğer bebeğiniz masajdan hoşlanmıyorsa ısrar etmeyin! Aksi takdirde bu onu sadece strese sokar ve uykusunu geciktirirsiniz.
6) Portakal çiçeği suyuna yatırım yapın
Portakal çiçeği suyu veya acı portakal çiçeği veya hidrosolü, bebeğin daha iyi uyumasına yardımcı olmak için kullanılabilecek sakinleştirici ve rahatlatıcı özelliklere sahiptir.
6 aylıktan itibaren, nazikçe uykuya dalmasına yardımcı olmak için banyo suyuna bir çorba kaşığı bunlardan damlatabilirsiniz. Bu hoş kokulu çiçek suyunu doğrudan bebek çarşafına da püskürtebilirsiniz.
Ancak, koruyucu ve alkol içermeyen organik bir çiçek suyu seçtiğinizden emin olun.
Ayrıca emzirme düzeninizin çocuklar üzerindeki etkilerini öğrenmek isterseniz bebeklerde emzirme dönemi yazımıza göz atabilirsiniz.
Bebekler Ne Zaman Gece Deliksiz Uyur?
Bebeğiniz gece uyanırsa, en iyi şey, beslendikten veya güven verildikten sonra daha kolay uyumasına izin vermek için gürültü veya güçlü ışık olmayan sakin bir ortamda kalmaktır.
Örneğin, pillerle çalışan (böylece ihtiyacınız olan her yere götürebilirsiniz) ve basit bir basışla açılan bir LED gece lambasına yatırım yapın. Aynı zamanda hem ebeveynin, hem de bebeğin beynine gönderilen 'uyandırma' sinyallerini azaltmaya yardımcı olur. Bu nedenle gece biberonundan sonra herkesin tekrar uyuması çok daha kolay olur.
Bebekler Gündüz Hangi Saatlerde Uyumalı?
Bebeklerde güne başlama saatinin en geç 7-7.30 olmasını önerilir. Akşam yatışının 19.30-20.30 civarına gelmesi için erken kalkmaları çok önemlidir. Güne 7.00'den sonra başlayan bebek zaten akşam yatışını geçe bırakacaktır.
Karnı Aç Olan Bebek Uyur Mu?
Beyinde önceliği olan durumlardan biri de açlıktır. Açlık hissi geçmeden uykuya geçiş süreci zordur. Bu durum her yaş için geçerlidir. Bir bebeğin açken uykuya dalması mümkündür ama zordur.
Bebeği Kucakta Sallamak Zararlı Mı?
Anne veya baba kucağında yapılan nazik hareketler, yenidoğanlar için temel bir ihtiyacı karşılar. Kollarında, beşikte, onu taşıyan kişinin (neredeyse) karnında gibi hissetmesi; duygusal güvenlik için temel ihtiyacını karşılayan bir duygudur. Bu güven verici bir hareket ama aynı zamanda şefkatle dolu, gerçek bir kucaklaşma anıdır.
Doğumdan sonra sevildiğini, güvenildiğini ve rahatladığını hisseder.
Aşırı hızla sallamamak şartıyla bebeği sallamak, bu fiziksel bağı belirli bir şekilde yeniden yaratmak ve füzyonda kalmaktır.
Bebek bakımına dair öğrenmek istediğiniz her şey için yenidoğan bebek bakım rehberi adlı yazımıza göz atabilirsiniz.